HOA SỮA VỊ THUỐC KÌ DIỆU
GIÚP VƯỢT QUA BỆNH TẬT
Từ hàng nghìn năm trước đây, thảo dược đã được biết đến như những phương thuốc kỳ diệu giúp con người vượt qua bệnh tật. Trong đó, hoa sữa, một loại cây khá phổ biến ở Việt Nam cũng như ở một số nước trên thế giới, được nhiều nhà khoa học quan tâm, chú ý. Nhiều nghiên cứu đã được tiến hành nhằm khám phá những tác dụng của hoa sữa với sức khỏe con người.
Cây hoa sữa có tên khoa học là Alstonia Scholaris thuộc họ Aponyaceae, có nhiều ở khu vực châu Á Thái Bình Dương như Ấn Độ, Sri Lanka, Nepal, Pakistan, Trung Quốc, Malaysia, Australia…
Tại Việt Nam, hoa sữa còn có tên gọi khác là mùa cua, mò cua, mồng cua. Nhiều thành phố lớn ở Việt Nam, hoa sữa được trồng vừa lấy hương thơm và tạo bóng mát. Loài cây này cũng đi vào trong thơ ca như là điểm nhấn, nét đặc trưng của Hà Nội. Ít ai biết, hoa sữa có tác dụng tích cực với sức khỏe con người.
Phương thuốc từ thiên nhiên
Nhựa, vỏ, lá cây hoa sữa là những thành phần được sử dụng làm thuốc, chiết xuất các thành phần hóa học có bản chất là alkaloids, steroids… Vỏ cây có chứa các alkaloid như ditamine, echitenine và echitamine và được sử dụng như một thuốc có tác dụng kháng khuẩn, điều trị sốt rét như thuốc thay thế cho Quinine. Nước sắc vỏ cây có tác dụng điều trị tiêu chảy, rối loạn tiêu hóa, hạ sốt, điều hòa kinh nguyệt. Nước sắc lá cây được dùng để trị bệnh beribri (bệnh viêm đa dây thần kinh do thiếu Vitamin B1).
Ấn Độ là nơi sử dụng rộng rãi các chế phẩm của hoa sữa trong điều trị. Nhiều nghiên cứu trên động vật chứng minh dịch chiết của vỏ cây hoa sữa được sử dụng với các tác dụng kháng khuẩn, kháng ký sinh trùng sốt rét. Ngoài ra, nó còn bảo vệ tế bào gan, chống lại sự phát triển của tế bào ung thư, giảm đau, chống loét đường tiêu hóa, chống oxy hóa (antioxidant), điều hòa miễn dịch, chống hen, điều trị viêm phế quản. Bởi lẽ, chúng có tác dụng giãn phế quản, chống dị ứng, làm dịu các tổn thương trên da và giảm các triệu chứng dị ứng trên da. Hoa sữa còn có tác dụng kích thích ăn uống và làm tăng tiết sữa ở phụ nữ cho con bú. Vì cacstacs dụng kháng khuẩn nên ở Ấn Độ, hoa sữa còn được sử dụng trong thành phần của thuốc đánh răng.
Theo Đông y, vỏ cây hoa sữa vị đắng, tính lạnh, có tính năng thanh nhiệt, giải độc, chỉ thống, binh suyễn, chỉ khát, triệt ngược (sốt rét muỗi truyền) phát hãn, kiện vị. Vỏ cây phơi khô tán mịn sắc lấy nước uống, ngày uống 1-3g bột, có tác dụng thanh nhiệt, kích thích tiêu hóa. Nước sắc đặc vỏ cây có tác dụng chữa đau răng, chống lở loét da, lở loét. Lá cây sao vàng ngày sắc uống 20g chữa nôn mửa thiếu máu do hóa trị liệu… Có thể nói, tác dụng hữu ích của hoa sữa với sức khỏe rất đa dạng và cần tiếp tục được nghiên cứu để làm rõ thêm.
Nguy cơ dị ứng, nhiễm độc
Mặc dù có nhiều công dụng có lợi đối với sức khỏe con người, nhưng hoa sữa cũng có tác dụng phụ. Loại hoa này có thể gây dị ứng với 1 số người. Phấn hoa có thể gây tình trạng khó chịu và khởi phát cơn hen ở những người dị ứng với phấn hoa. Để tránh dị ứng, những đối tượng có nguy cơ cần tránh hoặc hạn chế tối đa việc tiếp xúc hoặc ở gần với phấn hoa sữa. Có thể mang khẩu trang, sử dụng áo choàng che kín các vùng da hở, hạn chế ra khỏi nhà khi không cần thiết trong thời gian hoa sữa nở.
Việc trồng cây hoa sữa ở các thành phố lớn với mật độ vừa phải tạo nên mùi hương êm dịu, nhưng với mật độ quá dày đặc lại cho mùi hắc, rất khó chịu.
Các chế phẩm từ cây hoa sữa với nồng độ và liều lượng phù hợp thì có lợi cho sức khỏe nhưng khi lạm dung thì có thể gây nên độc tính. Đã có các tài liệu nói về độc tính của cây hoa sữa trên động vật thực nghiệm, chưa thấy trên người. Tuy nhiên, nguy cơ nhiễm độc ở người không phải không thể xảy ra.
Sưu tầm