LÁ BÀNG – MỘT SỐ CÔNG DỤNG ÍT ĐƯỢC BIẾT ĐẾN
Cây bàng Loài cây này có thể mọc cao tới 35 m, với tán lá mọc thẳng, đối xứng và các cành nằm ngang. Khi cây già hơn thì tán lá của nó trở nên phẳng hơn để tạo thành hình dáng giống như cái bát trải rộng. Lá to, dài khoảng 15-25 cm và rộng 10-14 cm, hình trứng, xanh sẫm và bóng. Đây là loài cây có lá sớm rụng về mùa khô; trước khi rụng thì các lá chuyển màu thành màu đỏ ánh hồng hay nâu vàng, do các sắc tố như violaxanthin, lutein hay zeaxanthin.
Hoa đơn tính cùng gốc, với các hoa đực và hoa cái mọc trên cùng một cây. Cả hai loại hoa có đường kính khoảng 1 cm, có màu trắng hơi xanh, không lộ rõ, không có cánh hoa; chúng mọc trên các nách lá hoặc ở đầu cành. Quả thuộc loại quả hạch dài 5-7 cm và rộng 3-5,5 cm, khi non có màu xanh lục, sau đó ngả sang màu vàng và cuối cùng có màu đỏ khi chín, chứa một hạt.
Lá chứa một số flavonoid (chẳng hạn kamferol hay quercetin) cũng như các chất tanin (như punicalin, punicalagin, tercatin), các chất saponin và phytosterol. Do chứa nhiều hóa chất nên lá và vỏ thân cây bàng còn được sử dụng trong nhiều nền y học cổ truyền khác nhau vào một số mục đích. Chẳng hạn, tại Đài Loan người ta dùng các lá rụng làm thuốc chữa một số bệnh liên quan tới gan. Tại Suriname, chè được làm từ lá bàng được dùng để chữa các bệnh như lỵ và tiêu chảy. Người ta cũng cho rằng lá bàng có chứa các chất ngăn cản ung thư (mặc dù không thấy chúng thể hiện khả năng chống ung thư) và các đặc trưng chống ôxy hóa cũng như chống phá hủy bộ nhiễm sắc thể.
Với cá cảnh nói chung và cá betta nói riêng : Lá bàng có công dụng làm giảm độ pH của nước nhưng không đáng kể . Lá bàng có chứa violaxanthin,violeoxanthin, lutheinepoxid và thêm hai chất luthein-izomer .
Với cá đá , sau những lần đánh nhau các vây bị rách nát nhiều, vẩy cũng bị bong. Cá thường bị suy nhiều sau những trận chiến như thế này hay sau khi đẻ trứng thụ tinh. Để cho cá khỏi bị viêm các vết thương và đỡ bị nghiêm trọng, người ta thường bỏ vào bể 1 lá bàng sẽ giúp cá mau lành các vết thương . Trong việc chăm nuôi cá betta người ta cũng hay dùng lá bàng, vì lá bàng giúp kích thích khả năng sinh sản , bảo vệ trứng cá khỏi sự tấn công của các vi khuẩn , tăng số trứng được thụ tinh..
Tác dụng của lá bàng là giữ sạch nước không bị nấm , giúp cá không bị căng thẳng , ngăn chặn các loài vi khuẩn và các chất độc khác. Mục đích chính là để phòng ngừa bệnh nát vây , nấm trên vây . Không những vậy , lá bàng còn giúp tăng cường miễn dịch .
Làm sạch lá bàng khô trước khi dùng và nên sử dụng lá bàng với nước mới , sau 1 đến 2 ngày lá sẽ làm nước biến đổi thành màu nâu và cung cấp một số axit hữu cơ như axit humic và axit tannic cho nước , nó giúp tạo một môi trường tự nhiên của hầu hết các con cá nhiệt đới . Lá Bàng chiết xuất sẽ kết hợp với Amonia (NH3) trong nước làm giảm và hấp thụ các hóa chất độc hại như NH3, H2S. Loại trừ được bệnh ngộ độc Amonia quá cao trong nước . Chiết xuất lá Bàng còn có chứa một lượng Calcium rất cao mà ít có động vật hoặc thực phẩm nào có thể cung cấp thường xuyên cho cá , do vậy sẽ làm tăng cơ bắp, bộ xương khỏe mạnh, răng và các vây cá sẽ phát triển .
Ngoài ra, lá bàng cũng có thể xử lý kim loại nặng trong nước ( rất có hại cho cá ) , đây là điều mà ít ai biết đến . Về liều dùng là 1 lá >= 15cm cho 20 lít nước . Dùng ngâm cá trong 10 ngày ! Và chỉ dùng lá bàng khô và rụng , tránh nhặt lá bàng xanh về phơi khô ! Sau khi nhặt lá bàng khô, nên sấy qua rồi bọc vào túi nilon để tránh ẩm để lá dùng được lâu hơn. Lá bàng khô có tác dụng phòng bệnh làm săn chắc vẩy cá và cũng là nơi trú ẩn cho cá.
Cách sử dụng:
Dùng khoảng 1/4 lá bàng khô trên 1 lít nước. Những chất tiết ra từ lá có màu hơi vàng và nước sẽ ngấm vào mình cá làm da thịt và vẩy cá săn chắc.
Cách thay nước cho cá :
Nước mới sẽ làm cá tươi tỉnh và linh động nhưng nếu thay không đúng cách sẽ làm ảnh hưởng tới sức khỏe của cá . Thời gian và số lần thay tùy vào kích thước của lọ .Tuy nhiên lọ cỡ nào thì trong 2 ngày đầu cũng không được thay nước . Vào ngày thứ ba nước sẽ ngã sang màu trà đặc, có thể dùng ống nhựa hút 1/3 lượng nước và chất thải trong lọ ra rồi đổ nước vào như ban đầu. Thời điểm thay nước tốt nhất là từ 5-6 giờ vì lúc này nhiệt độ không đổi. Vào ngày thứ tư nên thay khoảng 10% nước đối với lọ nhỏ( lọ lớn thì chưa cần). Tới ngày thứ sáu cần thay khoảng 30% lượng nước đối với cả 2 loại lọ. Vào ngày thứ tám bạn có thể cho cá sang lọ khác. Sau tám ngày ngâm con cá trông có vẻ mang khảnh hơn nhỏ hơn. Nhưng bù lại nó sẽ rất dạn dĩ nhanh nhẹn và hung dữ hơn máu chiến hơn. Chỉ khoảng 2 ngày sau bạn có thể mang cá đi đá.
**Lưu ý:
– Một tuần trước khi ngâm cá nên vỗ béo cá bằng trùng chỉ đối với cá gầy còn với cá có thể trạng bình thường và cá mập nên cho ăn thêm ít trùng chỉ trùng huyết và lòng đỏ trứng,thức ăn tươi tổng hợp với tất cả các loại cá (tránh sử dụng các loại thức ăn dạng viên,thức ăn khô). Cũng trong thời gian này không nên mang cá đi đá.
– Trong khi ngâm cá chỉ nên cho ăn loăng quăng không nên cho ăn cá loại thức ăn có chứa nhiều đạm ,vitamin vì sẽ làm mềm thân cá.
– Nên chọn những con cá bị dị tật hoăc bị thương nhiều
– Đối với cá bị thương nặng khi chiến đấu thì nên ngâm với thời gian dài hơn so với cá khỏe mạnh, khi thay nước nên thay với liều lượng chỉ khoảng 1/2 so với cá khỏe mạnh trong khi thay nên cho ăn các loại thức ăn có nhiều chất dinh dưỡng (vì đây là để phục hồi sức khỏe cho cá)
– Đối với cá cần phục hồi sau khi đá nên ngâm cá với lá bàng khô trong khoảng từ 5-6 ngày và nên cho ăn thêm thúc ăn co nhiều chất dinh dưỡng sau khi ngâm có thể cho cá vào 1 bể rong trong khoảng từ 1-2 ngày để cho cá có thể nghỉ ngơi sau khi “điều trị” .Sau đó cá có thể chiến đấu trở lại (chỉ nên ngâm khoảng 1/6 lá bàng )
– Nếu bạn không có lá bàng khô thì có thể dùng lá chuối khô cách sử dụng thì chỉ có tước ra mỗi sợi rộng 1-1.5cm dài 25-30cm mỗi lần dùng .Cách thay nước giống như thay nước lá bàng
– Cách 2-3 tháng ban nên ngâm lại 1 lần để giữ được độ săn chắc và sức khỏe của cơ thể cá
– Cá phải trưởng thành mới được đem đi ngâm nếu cá còn non sẽ làm ảnh hưởng tới sự phát triển của cá.
Sưu tầm