LIỆU TRÊN SAO HỎA CÓ THỂ TRỒNG RAU KHÔNG?
Dự án nhà kính trồng cây xanh trên sao Hoả do đại học tổng hợp Florida và trung tâm nghiên cứu vũ trụ Kenedy (Mỹ) phối hợp thực hiện được đặt tên là Ngôi nhà xanh (Greenhouse). Nhà kính (hay đúng hơn là lồng kính) làm bằng vật liệu trong suốt, hình quả chuông úp, đường kính 1m, cao 1,2m, ở giữa có một xilanh đặt theo trục đứng, bên trong chứa các máy móc kiểm soát các thông số của khí hậu.
Trên lý thuyết, tốt nhất áp suất trong lồng kính phải ngang bằng áp suất trên bề mặt sao Hoả, tức tương đương 1/16 áp suất khí quyển Trái đất, song hiện tại, trên thực nghiệm, người ta chỉ có thể giữ chỉ số này từ khoảng 1/4 đến 1/10 mà thôi. Bởi vì các hạn chế về mặt kỹ thuật và các nhà nghiên cứu muốn cho cây xanh trong lồng kính thích nghi từ từ với điều kiện áp suất.
Giáo sư Rob Ferl thuộc đại học Florida, chủ nhiệm chương trình Greenhouse cho biết các nhà khoa học có thể tạo nên những biến đổi hoá sinh, điều chỉnh nồng độ và thành phần hormone để kiểm soát, thay đổi các phản ứng của thực vật trong điều kiện sống khác thường. Ngoài ra, qua các thực nghiệm này, các nhà khoa học cũng nhận thấy một hiện tượng lý thú: điều kiện áp suất thấp không chỉ gây ra những vấn đề rắc rối mà về mặt nào đó cũng mang lại lợi ích cho cây trồng.
Hiện tại, các nhà khoa học chỉ mới thực nghiệm với những cây xà lách nhún đã trưởng thành, áp suất và vi khí hậu bên trong lồng kính gần giống điều kiện trên sao Hoả, song về mặt chiếu sáng thì vẫn phải dùng tới ánh sáng Mặt trời đã được lọc qua bầu khí quyển trái đất. Nhóm của giáo sư Ferl đã phải nghiên cứu, phân tích khoảng 200.000 gien thực vật, với phương tiện là các chip điện tử siêu nhỏ, kích thước khoảng vài micromet.
Vậy chừng nào mới có thể trồng cây trực tiếp trên đất sao Hoả, trong các điều kiện tự nhiên của hành tinh đỏ? Giáo sư Ferl vẫn chưa có câu trả lời chính xác và chỉ cho biết nhóm của ông đang tiến hành nghiên cứu ở giai đoạn cuối của quá trình này.
Ngọc Phúc