SEN VUA VICTORIA REGIA
Lưu vực sông Amazon, Nam Mỹ có một giống sen lớn nhất thế giới. Đường kính lá tới 2m, lớn nhất tới 4m, cạnh lá uốn cong lên giống như một cái chậu lớn. Kết cấu của lá rất lạ: mặt trên màu lục nhạt, trơn nhẵn,mặt dưới màu đất đỏ với những đường gân to vững và lông gai, làm thành một bộ “khung xương”, tránh khỏi bị động vật sống dưới nước phá hoại. Trong lá có rất nhiều hốc chứa khí khiến cho lá có sức nổi lớn. Nếu trải đều cát trên mặt lá, số cát có thể chứa được lên tới 75kg vẫn chưa bị chìm.
Một em bé nặng 20-30kg có thể ngồi chơi thoải mái trên lá sen vua.
Hoa sen vua to hơn sen thường nhiều, lại rất đẹp. Đường kính hoa 30-40cm, trong đỏ thắm, ngoài trắng tuyết, tối nở, sáng hôm sau cụp lại, đến chiều tối mới lại nở ra. Mùa hoa biến đổi dần sang màu đỏ xẫm cho đến tím đỏ. Nhị đực ở cách xa gương sen, phải thụ phấn nhờ côn trùng.
Bộ rễ của sen vua rất phát triển, nhưng không có ngó, phải nhân giống bằng hạt. Hoa nở được 2-3 ngày là tàn, gương sen rủ xuống, kết hạt trong nước. Hạt sen chỉ to bằng hạt đậu ván, nhưng mọc rất nhanh. Mùa xuân gieo hạt, sau 4-6 tháng đã ra hoa. Hạt sen ăn ngon, thổ dân gọi là “ngô trong nước”.
Sen vua có chức năng điều tiết nhiệt độ mặt lá và lưng lá rất kỳ lạ. Trong tế bào lá có sắc tố gọi là diệp thanh tố, có khả năng chuyển hóa tia sáng thành nhiệt, làm cho mặt lưng của lá nóng lên cân bằng nhiệt giữa 2 mặt lá. Gân lá và lông gai rất dài có tác dụng tản nhiệt, khiến cho cái nắng gay gắt vùng nhiệt đới không thiêu cháy được lá sen vua. Hoa sen vua nở rộ tỏa nhiệt mạnh. Nhiệt độ trong hoa cao hơn nhiệt độ bên ngoài hơn 10 độ C, điều kỳ diệu này vẫn đang chờ các nhà khoa học nghiên cứu tìm hiểu.
Sưu tầm và biên soạn.