KỸ THUẬT TRỒNG VÀ CHĂM SÓC CÂY NHÃN
Nhãn là cây ăn quả lâu năm có tính thích ứng rộng, chịu nóng và chịu rét tốt hơn vải, trồng được trên đất phù sa, đất thịt nhẹ, đất đồi; Đất có tầng dầy trên 70 cm, tỷ lệ mùn 2%, độ chua nhẹ (PH từ 5,5-6,5). Khả năng chịu rét của nhãn tốt: Bị ngập 5-7 ngày không chết. Nhãn cần nhiều ánh sáng nhưng khả năng chịu bóng dâm tốt hơn vải.
Nhãn có giá trị dinh dưỡng cao, trong Đông y, long nhãn là một vị thuốc, hoa nhãn là nguồn mật tốt cho ong.
1. Chọn đất:
Nhãn có thể trồng trên nhiều loại đất nhưng cần đất ẩm, ưa loại đất mát phù sa, nhiều màu; đất đồi phải có tầng dày trên 70 cm, độ dốc thấp dưới 25o. Trồng trên đất đồi phải chú ý giữ ẩm, trồng theo đường đồng mức, có băng chống xói mòn.
2.Thời vụ trồng:
– Vụ xuân: tháng 3,4
– Vụ thu: tháng 8,9
3. Mật độ, khoảng cách:
– Mật độ: 400 cây/ha; khoảng cách: Hàng cách hàng 6m, cây cách cây 4m.
4. Đào hố:
Đất thấp, bằng: Đào hố rộng 70-80 cm, sâu 70cm; đất đồi đào hố rộng 70-80 cm, sâu 80-100 cm.
5. Bón phân lót:
Trước khi trồng 1 tháng, chộn 20-30 kg phân chuồng với 0,7 kg phân lân + cỏ + rác + phân xanh lấp kín đến miệng hố, rồi lấp lớp đất mặt 15-20 cm cho bằng mặt hố.
6. Cách trồng: Khi trồng bới một lỗ nhỏ, sâu 15-20 cm, đặt cây vào giữa hố lấp kín đất vào bầu lấy tay ấn chặt ( Chú ý không dùng chân dẫm lên mặt bầu), trồng xong đóng cọc và buộc cây giống vào cọc để chống gió làm lay gốc, sau khi trồng xong tưới nước cho cây.
7. Chăm sóc:
+ Sau trồng thường xuyên tưới nước cho cây chóng bén rễ.
+ Bón phân:
Trong 3 năm đầu dùng nước phân pha loãng để tưới.
– Từ năm thứ 4 trở đi, hàng năm bón mỗi cây 40-50 kg phân chuồng + 1,5 kg đạm urê + 2kg lân + 0,7 kg kali, chia thành 3 đợt.
Đợt 1: Tháng 10-11 bón 100% phân chuồng + 40% đạm + 40% lân.
Đợt 2: Tháng 12-1: Bón thúc phân hoá mầm hoa 40% đạm + 30% lân + 40% kali
Đợt 3: Tháng 3-4, bón nốt số phân còn lại.
+ Đốn tỉa, tạo hình:
– Tạo hình ngay khi ở vườn ươm, tạo cho cây có một thân chính và 3 cành hướng về 3 phía.
– Cắt tỉa: Hàng năm cắt bỏ cành tăm, cành vượt, cành bị sâu bệnh.
– Khi cây ra quả bói ( ra hoa đầu tiên) cần cắt bỏ cho cây khoẻ.
+ Phòng trừ sâu bệnh:
– Bọ xít: Xuất hiện vào tháng3-4, chích hút làm rụng quả. Dùng Bi 58, Drotox, nồng độ 0,1-0,7%; Đíptêrex nồng độ 1% phun lúc bọ xít còn non.
– Sâu đục cành: Sâu trưởng thành là loài xén tóc đẻ trứng lên cành, sâu non đục vào trong cành làm cành bị gãy, khô. Dùng gai mây hoặc dây thép chọc vào lỗ sâu đục giết sâu hoặc dùng thuốc Padan 95 SP pha 30-40 gr/ 1 lít nước, nhỏ vào lỗ sâu đục.
– Dơi dơi: Dùng lưới chăng hoặc bao chùm vào chùm nhãn, hoặc dùng vỏ ốc sâu thành chùm treo lên cành cây, thỉnh thoảng kéo thành tiếng kêu đuổi dơi.
Chế biến nhãn: (làm long nhãn)
– Nhúng cả chùm nhãn vào nước sôi 1-2 phút lấy ra phơi 15-20 nắng. Lắc có tiếng kêu lọc sọc là được. Bọc cùi rải trên phên phơi 2-3 nắng, cùi nhãn có mầu cánh dán thẫm cầm không dính là được.
– Có thể làm lò sấy nhưng phải điều hoà nhiệt độ khoảng 50-600 C, sấy trong 10-12 giờ, để nguội, bảo quản nơi khô ráo.
Sưu tầm